นวัตกรรมการบริหารจัดการ 

โรงเรียนบะฮีวิทยาคมใช้รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วม PACHIK MODEL ขับเคลื่อนการบริหารงานโดยทฤษฎีเชิงระบบ (System Theory)

และพัฒนาด้วยวงจรการบริหารงานคุณภาพ PDCA มีรายละเอียด ดังนี้ 

ปัจจัยนำเข้า (INPUT) : 4M

การบริหารงานของโรงเรียนบะฮีวิทยาคม มีปัจจัยนำเข้าที่สำคัญ 4 ประการ ที่เรียกว่า 4M ได้แก่

1. คน (Man) ในการบริหารโรงเรียนกุดปลาค้าวราษฎร์บำรุง เปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการ จัดการศึกษาได้เข้ามามีส่วนคิด ตัดสินใจ ร่วมวางแผน ร่วมทำงานและตกลงใจร่วมกันในการบริหารโรงเรียนให้ บรรลุเป้าหมาย ดังนี้

1.1 ฝ่ายกำหนดนโยบาย ประกอบด้วย คณะกรรมการบริหารสถานศึกษา คณะกรรมการพัฒนา โรงเรียน องค์กร ชุมชน คณะครู นักเรียน ผู้ปกครอง ผู้นำทางศาสนา และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง โดยมีส่วนร่วม และมีบทบาทในการกำหนดนโยบายและทิศทางของสถานศึกษา

1.2 ฝ่ายปฏิบัติการ ประกอบด้วย ครูผู้สอน และบุคลากรในโรงเรียน การบริหารโดย ครูมีส่วนร่วมเป็นการเปิดโอกาสให้ครูได้ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมประเมินผล และร่วมพัฒนาผลงานเพื่อปรับปรุง งานให้ดีขึ้น โดยให้ครูมีส่วนร่วมในรูปองค์คณะบุคคล ซึ่งมีดังนี้ การจัดให้ครูเป็นคณะกรรมการบริหารโรงเรียนคณะกรรมการบริหารวิชาการ เพื่อให้คณะครูมีส่วนร่วมในการบริหาร คณะกรรมการพัฒนาครูและบุคลากร เพื่อให้ครูได้มีส่วนร่วมคิด ร่วมทำ เพื่อการพัฒนาครู พัฒนางาน เพื่อความก้าวหน้าของครู

1.3 บุคคลภายนอก ประกอบด้วย ผู้ปกครอง ชุมชนรอบโรงเรียน องค์กร หน่วยงานราชการ และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง การบริหารโดยผู้ปกครองมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นในการประชุมผู้ปกครอง การ เป็นวิทยากรพิเศษในห้องเรียนของบุตรหลาน ตลอดจนการร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ที่โรงเรียนจัดขึ้น การบริหาร โดยชุมชนรอบโรงเรียน องค์กรมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมภายในสถานศึกษา การบริหารโดยหน่วยงาน ราชการ และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมและมีบทบาทในการให้คำปรึกษา นิเทศ ด้านการบริหารแก่ผู้บริหาร และด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแก่ครูผู้สอน

2. วัสดุ (Material) จัดสื่อ วัสดุอุปกรณ์ เทคโนโลยี รวมถึงสื่อในท้องถิ่น สื่อจากธรรมชาติที่จำเป็นต่อการจัดการศึกษา ซึ่งมีการจัดซื้อ จัดหาให้มีความเหมาะสม หลากหลายและเพียงพอกับความต้องการของนักเรียน

3. เงิน (Money) งบประมาณที่ใช้ในการบริหารโรงเรียนบะฮีวิทยาคม ซึ่งเป็นโรงเรียนขนาดกลาง ได้รับการจัดสรรงบประมาณจากเงินอุดหนุนรายหัวนักเรียน ไม่เพียงพอต่อการบริหารจัดการ ดังนั้นจึงเกิดความร่วมมือร่วมใจจากคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง ชุมชน ศิษย์เก่า ในการระดมทุนทรัพย์เพื่อใช้ในการพัฒนาการจัดการศึกษาของโรงเรียนให้มีความเจริญก้าวหน้า

4. การจัดการ (Management) นำหลักการบริหารจัดการด้านการวางแผน การจัดองค์กร การจัดคน การประสานความร่วมมือ การรายงาน และงบประมาณมาควบคุมและกำกับดูแลการดำเนินงานภายใน ของโรงเรียนบะฮีวิทยาคม

กระบวนการ (PROCESS) : PACHIK MODEL

PACHIK MODEL เป็นการใช้หลักบริหารโดยประยุกต์รูปแบบการบริหารที่คำนึงถึงประโยชน์ของผู้เรียนเป็นสำคัญจากการวิเคราะห์นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และจุดเน้นของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสกลนคร ซึ่งมีรูปแบบการบริหาร ประกอบด้วย

P : Participation คือ การมีส่วนร่วมของผู้บริหาร ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมประสานความร่วมมือ ในการวางแผนกำหนดเป้าหมาย และทิศทางในการพัฒนา ด้วยหลัก 5ร คือ ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมแก้ปัญหา ร่วมรับผิดชอบ และร่วมภาคภูมิใจ

A : Active Learning  คือ การจัดกระบวนการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมและมีปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติที่หลากหลายรูปแบบ โดยจัดกิจกรรมที่พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การสื่อสาร/นำเสนอ และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างเหมาะสม

ให้สอดคล้องกับความแตกต่างและหลากหลายของผู้เรียน

C : Communication คือ การสื่อสารและเผยแพร่ข้อมูล ผลการดำเนินงานของสถานศึกษา ต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและสาธารณะชน รับฟังข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะ เพื่อนำมาพัฒนาการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพอย่างยั่งยืน

H : Happiness คือ การยึดความสุขของผู้มีส่วนเกี่ยวทุกภาคส่วน ได้แก่ ผู้เรียน ครู ผู้บริหาร ผู้ปกครอง และชุมชน เป็นผลลัพธ์สำคัญในการดำเนินงาน โดยยึดหลัก“คนสำราญ งานสำเร็จ”

I : Integrated คือ การดำเนินงานพัฒนาสถานศึกษาด้วยการบูรณาการตามยุทธศาสตร์ ให้บรรลุวัตถุประสงค์/เป้าหมาย เกิดผลสัมฤทธิ์ ตอบสนองต่อความต้องการของผู้เรียนและผู้เรียนได้รับประโยชน์สูงสุด โดยมีการบูรณาการ ยุทธศาสตร์ แผนงาน/โครงการ ทรัพยากรในองค์กร และมีการ ประสานงานร่วมมือกับผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน

K : Knowledge management คือ การสร้างความรู้ความเข้าใจ โดยผู้บริหารสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับครูในการการจัดการเรียนการสอน การปรับตัวให้เข้ากับความจำเป็นในสถานการณ์ปัจจุบัน รวมทั้งการนำนโยบายต่าง ๆ มาถ่ายทอดสู่ครู และครูสามารถนำไปสร้างความรู้ความเข้าใจถ่ายทอดและจัดการเรียนรู้กับนักเรียน

การบริหารงานแบบมีส่วนร่วม PACHICK MODEL ควบคุม ตรวจสอบ ประเมินผลการดำเนินงาน อย่างต่อเนื่อง และเปิดโอกาสให้บุคลากรทุกคนมีส่วนร่วมในการแก้ไข/ปรับปรุง วิธีการทำงานเพื่อพัฒนาองค์กรอย่างยั่งยืน ด้วยวงจรคุณภาพ (PDCA) หรือวงจรเดมมิ่งไปสู่การปฏิบัติ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 ร่วมวางแผน (Plan) : ประชุมคณะกรรมการบริหารสถานศึกษา ครูและบุคลากร ผู้ที่มี ส่วนเกี่ยวข้องในการร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา และความต้องการในการพัฒนา

ขั้นตอนที่ 2 ร่วมปฏิบัติงานตามแผน (Do) : พิจารณาทางเลือกในการแก้ปัญหาที่เหมาะสมไปสู่การปฏิบัติ

ขั้นตอนที่ 3 ร่วมประเมินผล (Check) : ร่วมกันประเมินผล โดยใช้กระบวนการตรวจสอบ

ขั้นตอนที่ 4 ร่วมแก้ไข/ปรับปรุง (Act) : แก้ไขและปรับปรุงสิ่งที่ได้ดำเนินการไปแล้วหากไม่บรรลุผลสำเร็จ กลับไปทบทวน และวางแผนการดำเนินงานและการพัฒนาซ้ำจนกว่าจะบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายที่กำหนด

ผลผลิต (OUTPUT & OUTCOME) : สถานศึกษา 9Gs

      ผลลัพธ์ที่มุ่งให้เกิดขึ้นเมื่อใช้หลักการบริหารด้วย PACHIK MODEL คือ สถานศึกษา 9Gs ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

                             1G : Good Governance คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีการบริหารจัดการด้วยหลักธรรมาภิบาล ภายใต้กระบวนการของวงจรคุณภาพ (Deming Cycle)

                             2G : Good Technology คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีการใช้เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ เข้ามาประยุกต์ใช้เพื่อประโยชน์ในการจัดการศึกษา การบริหารจัดการและการจัดการเรียนการสอนเพื่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด

                             3G : Good Practice คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีนวัตกรรมการบริหารจัดการที่ดี ที่ส่งผลต่อคุณภาพของผู้เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา อันจะนำไปสู่การพัฒนาสังคมและชุมชนให้มีความเข็มแข็งและเจริญก้าวหน้าอย่างรอบด้าน

                             4G : Good Cooperation คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมได้รับการยอมรับ เชื่อถือ มีความรู้สึกร่วมเป็นเจ้าของ และได้รับสนับสนุนการดำเนินงานของโรงเรียนจากทุกภาคส่วน

                             5G : Good Director คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีผู้บริหารที่เป็นผู้นำในการเปลี่ยนแปลงให้โรงเรียนมีการบริหารจัดการที่ดี มีความรู้ความสามารถในการพัฒนาวิชาการ หลักสูตร นวัตกรรมและกระบวนการเรียนรู้ไปสู่การปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพและคุณภาพ เกิดประโยชน์สูงสุดแก่นักเรียน โดยอาศัยการมีส่วนร่วมจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

                             6G : Good Teacher คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีครูที่มีทักษะวิชาชีพในการพัฒนาหลักสูตร และกระบวนการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้สื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่ทันสมัย เหมาะสมกับนักเรียน มีความกระตือรือร้น สนใจ ใส่ใจ ดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองตามศักยภาพอย่างเต็มกำลังความสามารถ

                             7G : Good Student คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีนักเรียนที่มีนิสัยใฝ่รู้ รักการอ่านและการค้นคว้า สามารถแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เป็นคนดีมีคุณธรรม รู้จักคิดวิเคราะห์ มีทักษะในการดำรงชีวิตในสังคมยุคใหม่ เข้าใจและรู้จักใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดำรงชีวิต ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการเรียนรู้ สร้างงาน สร้างอาชีพ สามารถนำเสนอผลงานได้อย่างสร้างสรรค์    สืบสานวิถีวัฒนธรรมไทยอย่างมั่นใจในตนเอง มีเอกลักษณ์โดดเด่น 2 ด้าน คือ นักคิด และจิตอาสา

                             8G : Good Job คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมมีผลงานด้านการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในทุกด้านที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง สามารถยืดหยุ่นกระบวนการทำงาน และรับมือกับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมที่มีความผกผันอยู่ตลอดเวลาได้เป็นอย่างดี

                             9G : Good School คือ โรงเรียนบะฮีวิทยาคมเป็นโรงเรียนชั้นดี มีคุณภาพ มีบรรยากาศและสภาพแวดล้อมที่อบอุ่น ปลอดภัย เอื้อต่อการเรียนรู้ มีเอกลักษณ์โดดเด่น เป็นต้นแบบของการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นผู้มีความรู้คู่คุณธรรมที่แท้จริง ซึ่งเกิดจากการร่วมคิด ร่วมปฏิบัติร่วมพัฒนาร่วมสนับสนุนจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและประชาสังคม